بررسی میزان شیردهی مادران و عوامل مؤثر بر آن در سه بیمارستان شهر تهران، سال 1387

سابقه و هدف: شیر مادر یکی از عوامل مهم در سلامت، ایمنی، رشد ذهنی و جسمی کودک می‌باشد که فوائد اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی زیادی برای خانواده و اجتماع دارد. ولی با وجود این مزایا و تاکید بر 6 ماه تغذیه انحصاری با شیر مادر و ادامه آن با تغذیه تکمیلی حداقل تا پایان سال اول، این میزان در کشور ما بسیار پایین است. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان شیردهی مادران و عوامل مؤثر بر آن در مراکز بهداشتی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال 1387 و مقایسه آن با اطلاعات موجود در سال‌های 86-1370 انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعه به روش توصیفی- مقطعی بر روی 300 مادر دارای کودک 12 الی 24 ماه انجام گرفت. ابتدا خصوصیات دموگرافیک مادر و کودک سوال شد، سپس عوامل مؤثر بر شیردهی شامل تحصیلات، شغل، روزهای اشتغال، آموزش در طی دوران شیردهی و سایر عوامل سوال و سپس مدت شیردهی، نوع شیر مصرفی، زمان شروع تغذیه تکمیلی ثبت شد. دو عامل آگاهی و نگرش با استفاده از پرسشنامه‌های حاوی 10 سوال آگاهی و 16 سوال نگرش سنجیده شد و داده‌ها توسط برنامه آماری SPSS استخراج شد. یافته‌ها: متوسط سن مادران 6/4±9/28 سال بود که حدود 7/41 درصد آنها دیپلم داشتند، 7/19 درصد نمونه‌ها شاغل بودند که فقط 22 درصد در محل کار خود مکانی برای شیردهی داشتند. میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 4 ماهگی 7/75 درصد و تا 6 ماهگی 4/27 درصد بود. زمان شروع تغذیه تکمیلی در 3/63 درصد نمونه‌ها در 6 ماهگی و در 1/31 درصد نمونه‌ها قبل از 6 ماهگی و 685 درصد بعد از 6 ماهگی بود. فقط 7/29 درصد آگاهی خوب داشتند، در صورتی که 7/95 درصد نگرش خوبی نسبت به شیردهی داشتند. در بین عوامل مؤثر تحصیلات مادر ارتباط معکوس با مدت تغذیه انحصاری داشت و امکان شیردهی در محل کار موجب افزایش مدت تغذیه انحصاری به میزان 1 ماه شده بود. نتیجه‌گیری: علی‌رغم تلاش وزارت بهداشت در جهت افزایش طول مدت تغذیه انحصاری با شیر مادر، تا 6 ماهگی کماکان از هدف جامعه سالم در سال 2010 که این میزان را 50 درصد اعلام کرده‌اند، تفاوت چشمگیری وجود دارد. واژگان کلیدی: شیردهی، آگاهی، نگرش، تغذیه انحصاری، تغذیه تکمیلی